2024-cü ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) büdcə gəlirləri 5 268,3 milyon manat (3 milyard 99 milyon dollar), büdcə xərcləri 3 205,4 milyon manat (1 milyard 885,5 milyon ABŞ dolları) təşkil edib.
Caspian Barrel bu barədə ARDNF-nin mətbuat xidmətinə istinadən xəbər verir.
ARDNF-nin məlumatına görə, rüb ərzində Neft Fondunun gəlirləri 2 milyard 375 milyon manat və ya 31 faiz azalıb, xərcləri isə 1 milyard 621,1 milyon manat və ya 202,3 faiz artıb.
Bu ilin birinci rübündə ARDNF-nin neft və qaz sazişlərinin icrası ilə bağlı gəlirləri 3 421,4 milyon manat (2023-cü ilin yanvar-mart aylarında – 5 596 milyon manat), o cümlədən gəlirli neft və qazın satışından 2 645,5 milyon manat (4 829,9 milyon manat) təşkil edib .
Hesabat dövründə Neft Fonduna bonus ödənişlərindən 775,9 milyon manat (765,3 milyon manat), tranzit gəlirlərindən isə cəmi 300 manat (800 min manat) daxil olub.
Neft Fondunun vəsaitlərinin idarə olunmasından əldə edilən gəlir 1846,9 milyon manat (2047,3 manat) təşkil edib.
Hesabat dövründə ARDNF-nin 2024-cü il büdcəsinin icrası çərçivəsində dövlət büdcəsinə 3195,3 milyon manat (1576 milyon manat) transfert edilib.
2024-cü ilin yanvar-mart aylarında “2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı”nın maliyyələşməsinə 1 milyon manat (1,2 milyon manat), “Gənclərin xarici ölkələrin nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində təhsil almalarına dair 2022–2026-cı illər üçün Dövlət Proqramı” nın maliyyələşməsinə isə 3,2 milyon manat (2 milyon manat) vəsait ayrılıb.
Bu dövrdə Neft Fondunun idarə edilməsi ilə bağlı xərclər 5,9 milyon manat (5,1 milyon manat) təşkil edib.
Hesabat dövründə valyuta məzənnələrinin dəyişməsi nəticəsində yaranan fərqlə əlaqədar ARDNF-nin büdcədənkənar gəlirləri 151,7 milyon manat (1 427,6 milyon manat) təşkil edib.
ARDNF-nin məlumatlarını təhlil etsək görərik ki, hesabat dövründə Neft Fondunun gəlirlərinin azalmasına aşağıdakı amillər təsir göstərib:
– Azərbaycanın payına düşən mənfəət neft və qazının satışından əldə edilən gəlirlərin 1,82 dəfə azalması;
– Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) boru kəməri ilə neftin nəqlindən əldə edilən tranzit gəlirləri fantastik dərəcədə 2666 azalması (ortalama rübün hər ayı üçün Fond cəmi 100 manat gəlir əldə edib), lakin Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, cari ilin yanvar-mart ayları ərzində BTC vasitəsilə tranzit neftin nəqli 370,5 min ton və ya 37,2% artıb;
– ARDNF-nin aktivlərinin idarə edilməsindən əldə olunan gəlir 9,8% azalıb.
Neft Fondunun məlumatına görə, ilin əvvəlində inflyasiyanın səngiməsi ilə mərkəzi bankların faiz dərəcələrini azaldacağı gözləntiləri yaranmış və nəticədə dövlət istiqrazlarının gəlirlilik dərəcələrində müəyyən enmələr, eyni zamanda səhm bazarlarında müsbət dinamika müşahidə olunmuşdur. Buna baxmayaraq, rüb ərzində inflyasiyanın aşağı düşməsi tempində zəifləmənin izlənilməsi və digər makro-iqtisadi göstəricilər fonunda dövlət istiqrazlarının gəlirlilik dərəcələri rübün sonuna doğru yenidən yüksəlmişdir. Bu amillər inflyasiyanın gözləniləndən daha uzun müddətdə hədəf dəyərinə qayıtması gözləntilərini önə çəkdiyi üçün maliyyə akitvlərinin dəyəri ilə bağlı qeyri-müəyyənlik hələ də davam etməkdədir.