Azərbaycan Dövlət Neft Fondu ilk dəfə başa çatdırdığı ili kəsirlə yola salmalı olub
2015-ci il ərzində Neft Fondunun büdcə gəlirləri 7 721,1 milyon manat ($7,4 mlrd), büdcə xərcləri isə 9 187,7 milyon manat ($8,8 mlrd) təşkil etmişdir. 2014-cü ildə isə Fondun gəlirlər 12 731 milyon manat ($16,23 mlrd), xərcləri isə 10 117,2 milyard manat ($12,898 mlrd) olmuşdu.
2015-ci ilin yekunlarına görə, Fondun illik büdcə xərclərində azalma $4.1 milyard və ya 32% təşkil edib.
2016-cı il yanvarın 1-ə Neft Fondunun aktivləri 2015-ci ilin əvvəlinə ($37 104,1 milyon) nisbətən 9,5% azalaraq $33 574,1 milyon bərabər olmuşdur.
İqtisadçı ekspert Rövşən Ağayevin sözlərinə görə, Neft Fonduna vəsaitlər 2001-ci ildən daxil olmağa başlayıb. Həmin vaxtdan indiyədək Fondun büdcəsində heç zaman kəsir olmamışdı. Lakin 2015-ci ildə büdcədə $1,4 milyard kəsir yaranıb.
“Kəsiri örtmək üçün xaricdəki aktivlərdən istifadə edilib. Ümumilikdə, Neft Fondunun il ərzində itirdiyi $3,53 milyard ehtiyatların təqribən $2.2 milyrdı xaricdəki valyuta və daşınmaz aktivlərin dəyər itirməsi, $1,4 milyardı isə büdcə kəsirinin örtülməsi ilə bağlı olub”, deyə ekspert bildirib.
Caspian Barrel qeyd edir ki, neft Fondunun aktivlərinin kəskin azalmasına əsasən dünya bazarlarında neftin qiymətlərinin aşağı düşməsi səbəb olub. 2015-ci ildə Azərbaycan neftinin orta ixrac qiyməti 2014-cü illə müqayisədə təqribən 47% ucuzlaşıb.
Neft Fondunun gəlirləri cədvəli
| 2015-ci il
(milyon manat) |
2014-cü il
(milyon manat) |
|
| neft və qaz sazişlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı gəlirlər | 7 385,5 | 12 343,8 |
| o cümlədən mənfəət neftinin və qazın satışından | 7 369,6 | 12 319,8 |
| akrhesabı ödənişlər | 2,2 | 1,7 |
| bonus ödənişləri | 2,1 | 13,3 |
| tranzit gəlirləri | 11,6 | 8,9 |
| Fondun vəsaitinin idarə olunmasından əldə edilən gəlirlər | 335,6 | 13,3 |
Neft Fondunun xərcləri cədvəli
| 2015-ci il
(milyon manat) |
2014-cü il
(milyon manat) |
|
| Dövlət büdcəsinə transfertlər | 8 130,0 | 9 337,0 |
| Qaçqın və məcburi köçkün ailələrinin məskunlaşdırılması və sosial-məişət vəziyyətinin yaxşılaşdırılması | 150,0 | 300,0 |
| Samur-Abşeron suvarma sisteminin yenidən qurulması | 90,0 | 80,2 |
| Bakı-Tbilisi-Qars yeni dəmir yolu layihəsi | 61,5 | 57,1 |
| 2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili | 35,5 | 33,5 |
| “Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsi | 692,8 | 40 |
| “Star” neft emalı kompleksinin tikintisi | – | 223,5 |
| Neft Fondunun idarə edilməsi | 27,9 | 45,9 |
