Gürcüstan elə düşünür ki, Rusiyadan ucuz qaz almaq üçün kifayətdir ki, Azərbaycan qazının və ya Ermənistana axan rus qazının qiymətini “Gazprom”a nümayiş etdirsin və sonra bununla mediada ajiotaj yaratsın. Ancaq əsla belə deyil. Kreml dünyada qazdan bir alət kimi istifadə etməyi bacaran bəlkə də yeganə dövlətdir. Buyurun fotoya diqqət yetirin: onun siyasətini tam dəstəkləyən, faktiki onun əyalətinə çevrilmiş Ermənistana mavi yanacağı “Gazprom” şirkəti neçədən satırmış və Rusiya ilə maraqları bəzi məsələlərdə ziddiyyət təşkil edən Ukraynaya hansı qiymət “oxunurmuş”.
Bu baxımdan Gürcüstanın da Rusiya qazının öz ölkəsinə regional qiymətlərlə axması üçün gərək ilk növbədə xarici siyasətinə kəskin korrektə etməsi, dövlət binalarına taxdığı Avropa İttifağının bayraqlarını isə ən azından çıxarması lazımdır.
O ki, qaldı Rusiyanın Azərbaycanı Gürcüstanın qaz bazarından sıxışdırıb çıxarması məsələsinə, bu sadəcə KİV-lərin məsələni “dramatikləşdirməsi”kimibir şeydir. Ən azından ona görə ki, Hazırda Gürcüstanın qaz bazarı 2,2-2,4 mlrd m3 istehlak səviyyəsi arasında (hava şəraitindən asılı olaraq) dəyişir və bunun 300 mln m3-u Rusiya qazının Ermənistana ötürülməsindən alınan tranziti hesabınadır. Yerdə qalan qaz həcmləri isə Azərbaycan qazı hesabına formalaşır.
Bəs niyə birdən birə Gürcüstanın Rusiyadan qaz almaq məsələsi gündəmə gəldi? Bunun iki səbəbi var. Birincisi, 2016-cı ildə Ermənistanda Razdan istilik elektrik stansiyasının 5-ci blokunun tam gücü ilə işlənilməsi planlaşdırılır, bundan əlavə hava şəraitinin bu illə müqayisədə daha sərt keçəcəyi də proqnoz edilir. Yəni qaza tələbat artacaq. Bu baxımdan Gazprom”un Gürcüstan üzərindən Ermənistana qaz nəqli artmalıdır. Təbii ki, bu zaman Gürcüstana çatacaq qaz tranziti həcmləri də artacaq. İkincisi, Azərbaycan tərəfinin Gürcüstanın artan tələbatını ödəyə bilməməsi ilə bağlı energetika naziri Kaxa Kaladzenin KİV-lər üçün məlum bəyanatı. Təbii ki, əgər Azərbaycanın daxili bazarında ehtiyaclar artıbsa, o artıq qonşusunun bazarı haqda düşünməyəcək. Bu baxımdan Gürcüstan Rusiyadan müəyyən qədər qazı (bir neçə yüz milyon kub metr) kommersiya müqaviləsi ilə “Gazprom”dan almaq istərdi. Ancaq bunu sərfəli qiymət baxımından etmək istəyir. Ona görə də KİV-lərə hətta İran tərəfi ilə qapalı danışıqlar apardığına dair informasiyalar ötürür. Əslində isə bu mümkün bir şey deyil, nə qiymət baxımından Tiflisi qane edəcək, nə də logistik baxımdan. Necə deyərlər, hərə öz maraqları uğrunda imkanı daxilində mübarizə aparır və informasiya “müharibəsində” qonşularımız Azərbaycanı təəssüf ki, qabaqlayırlar.
İlham Şaban