Ötən həftə sonu SOCAR və Qazprom arasında Sankt-Peterburg iqtisadi Forumu çərçivəsində keçirilən işguzar görüşdən sonra SOCAR-ın marketinq və investisiyalar üzrə vitse-prezidenti Elşad Nəsirov “RİA-Novosti” agentliyinin suallarını cavablandırarkən bildirib ki, Azərbaycan gələcəkdə öz qazının Avropaya ixracı üçün Rusiyanın “Türk axını” layihəsinin imkanlarından yararlana bilər.
SOCAR rəsmisinin belə bir açıqlaması həm yerli mətbuatda, həm də ölkə xaricində birmənalı qarçılanmayıb. Ən azından o baxımdan ki, indiyə qədər aparılan təbliğatda Azərbaycan böyük olmayan Avropa bazarlarında Rusiya qazına qarşı alternativ qaz kimi təqdim edilib və Xəzər qazını Avropaya çatdıracaq “Cənub qaz dəhlizi”nin imkanları Rusiyanın əvvəlcə “Cənub axını”, sonra isə “Türk axını” layihəsinə transformasiya edilmiş layihəsindən daha perspektivli hesab edilib.
“Əslində SOCAR-ın top menecerinin açıqlamasında Avropanı təəccübləndirəcək elə bir məqam yoxdur. Çünki c-b Nəsirov ikinci və üçüncü mərhələ işlənəcək Azərbaycanın qaz yataqlarından çıxan xammalın Avropa bazarlarına çıxarılmasının mümkün perspektivlərini qeyd edib ki, bunlardan biri də “Türk axını” layihəsidir”, deyə Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban Caspian Barrel-ə bildirib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın qarşısında duran vəzifə öz qazını Avropa bazarlarına imkanı çatdığı qədər ixrac etməkdir. Ancaq bunun qarşısını əngəlləyən əsas məsələ Xəzərin qapalı hövzədə olması və Avropanın Şərq hissəsinin və Balkanlarda infrastrukturun zəif olması idi. Hazırda Azərbaycan və tərəfdaşları Xəzərdən Avropaya qədər müasir infrastrukturun yaradılmasına başlayıblar. “Rusiya Avropaya təklif edir ki, öz qazını Türkiyə-Yunanıstan sərhədinə qədər gətirir, bundan sonra Avropa özü müxtəlif infrastrujturlar yaradaraq bu qazı daşıyır. Üçüncü Enerji paketinin müddəalarına görə, Avropa ərazisində yaradılan istənilən infrasturkturda digər tərəfin qazı üçün də imkanlar yaradılmalıdır. Belə isə niyə Azərbaycan bundan yararlanmasın? Əsas məsələ bizim üçün bazarlara qazımızı çatdırmaqdır”, deyə Mərkəz rəhbəri izah edib.
Yadda saxlamaq lazımdır ki, əgər belə bir sövdələşmə gələcəkdə mümkün olarsa, “Qazprom” Azərbaycan qazının hər hansı bazaraçatdırılmasında sonradan süni əngəllər yarada bilməz. Əslində bu heç onun marağında da olmamalıdır, çünki Azərbaycanın qaz həcmləri ilə onun qaz həcmləri Avropa bazarında böyük fərq mövcud olacaq və Rusiya üçün “kiçik alternativ” həcmlərin olması bir növ, reallıqda bazarda rahat satış imkanıdır.
